Vooruitgang Quotes

Vooruitgang bestaat niet, en dat is maar goed ook, want zoals het is, is het al erg genoeg.

Voor de mengeling van volken die onze aarde bewonen, zal het steeds belangrijker worden dat we elkaar respecteren en tolereren, alleen al omdat we door de technische vooruitgang steeds dichter op elkaar worden gedrukt.

Mijn stelling is dat alle vooruitgang voortkomt uit beperking.

Joe is een verlosser zonder belofte; hij heeft geen vooruitgang gebracht, alleen beweging

Het was een goed woord 'vooruitgang'. Een veilig woord, waar je achter kon wegkruipen als je nerveus was. Het soort woord dat je mee naar huis kon nemen om aan je ouders voor te stellen

Vooruitgang is een moreel oordeel van een wezen dat zichzelf o zo graag in de spiegel bekijkt.

Volgens mij is [sarcasme] het schitterendste wapen van de rede tegen de machten van de duisternis en de lelijkheid. Sarcasme, mijnheer, is de geest van de kritiek, en kritiek betekent de oorsprong van vooruitgang en verlichting.

Het valt niet te ontkennen dat wij in elke afzonderlijke tak van het menselijk kunnen zo veel vooruitgang boeken dat wij terecht het gevoel hebben het niet bij te kunnen houden; zou het niet mogelijk zijn dat daaruit ook het gevoel ontstaat dat wij geen vooruitgang beleven? Uiteindelijk is vooruitgang niets anders dan het resultaat van alle gezamenlijke inspanningen, en eigenlijk kun je dus al van tevoren zeggend at de werkelijke vooruitgang altijd juist dat zal zijn wat niemand wilde.

Het is goedkoop als wij, die het woord 'veiligheid' allang als een schim uit ons vocabulaire hebben weggestreept, de optimistische waanvoorstelling van die door idealisme verblinde generatie nu belachelijk maken, het geloof dat de technische vooruitgang van de mensheid beslist een even snelle morele ontwikkeling ten gevolge moet hebben.

Daar woont deze man, dacht ik, en hij doet jaar voor jaar zijn werk, leest en verklaart teksten, zoekt naar overeenkomsten tussen mythologieën uit Voor-Azië en Indië en voelt er zich wel bij, want hij gelooft aan de waarde van zijn werk, hij gelooft aan de wetenschap waarvan hij een dienaar is, hij gelooft aan de waarde van het weten zonder meer, van het verzamelen, want hij gelooft aan de vooruitgang, aan de ontwikkeling.

Maar een trein vergeef je veel. Want de trein is een wonder waarover met grotere gebaren kan worden verteld dan over enig ander voertuig. De naam Stephenson galmde door alle klaslokalen, en misschien galmt hij zelfs in het klasje waar ik achteraan in de klas zat en van mijn stotterende buurman luizen kreeg nog altijd na. Wij hebben heldenverhalen gehoord over de eerste trein en niet over de eerste auto, wij weten dat België het dichtste spoorwegennet ter wereld heeft, dat de eerste Europese passagierslijn tussen Brussel en Mechelen liep en dat de koeien zodanig flipten op het voorbij denderen van die eerste trein dwars door hun ooit zo rustige wei dat de hele bevolking wel drie weken lang zure melk moest drinken waarop een vel lag van zo'n zeven duimen dik. Overdrijf ik? Een beetje, maar toch niet veel. Meester Buyle hief zijn armen ten hemel, zijn hoofd zwol op tot de foto van koning Boudewijn in de schaduw van zijn kaken stond wanneer hij oreerde over een tijd waarin België nog iets betekende op wereldvlak, over vooruitgang, over stationsgebouwen die werden opgetrokken als gotische kathedralen, en dat al die welvaart te maken had met de komst van de trein en de schitterende organisatie van onze spoorwegen. Ik ben er zeker van dat meester Buyle niet de enige leraar was die zich ooit op deze wijze voor het bord heeft aangesteld.

Ik zou wat vaker de deur uit moeten, dacht hij bij zichzelf - het was voor het eerst in minstens tien jaar dat hij een boekhandel bezocht. De tempels van stilte die zich herinnerde van vroeger waren blijkbaar verdwenen. Boekhandels waren cafés geworden. En cafés? Cafés waren kantoren geworden, in cafés heerste de rust van de werkvloer, het enige wat je er hoorde was het zachte ruisen van tientallen laptops. Wat er ten slotte van kantoren was geworden, daar kon Hemel alleen maar naar raden. Misschien waren ze wel omgetoverd in sportscholen, of sauna's.

Wanneer iets ziekelijks is aan uw psychische proces, bedenk dan dat ziekte voor een organisme het middel is om zich van indringers te bevrijden; dan moet men het alleen helpen om ziek te zijn, zijn ziekte en volle te ondergaan en die tot uitbarsting te laten komen, want dat is zijn vooruitgang. Er gebeurt nu zoveel in u, mijn beste Kappus, u moet geduld oefenen als een zieke en van vertrouwen zijn vervuld als iemand die herstellende is; want misschien bent u dat wel allebei. En méér dan dat: u ben ook de arts die over zichzelf moet waken. Maar iedere ziekte kent tal van dagen waarop de arts alleen maar kan afwachten. En dat is wat u, voor zover u uw eigen arts bent, nu vooral moet doen. Borgeby Gård Flädie, Zweden, 12 augustus 2017

In hun nieuwe, eigen ontplooiing zullen het meisje en de vrouw slechts tijdelijk mannelijke deugden en ondeugden imiteren en mannelijke beroepen nabootsen. Na de onzekerheid van zulke overgangen zullen de vrouwen het grote aantal en de wisseling van die (veelal belachelijke) vermommingen alleen hebben doorgemaakt om hun meest persoonlijke wezen te zuiveren van de misvormende invloeden van het andere geslacht. De vrouwen, in wie het leven directer, vruchtbaarder en rijker aan vertrouwen is genesteld, moeten immers in wezen rijpere mensen zijn geworden, menselijker mensen dan de lichte, niet door het gewicht van een lichamelijke vrucht onder het levensoppervlak getrokken man, die, verwaand en gehaaste als hij, onderschat wat hij meent lief te hebben. Dat zal dit onder pijnen en vernederingen tot rijping gekomen mensdom van de vrouw, als zij de conventies van de slechts-vrouwelijkheid in de vermommingen van haar uiterlijke staat zal hebben afgelegd, het licht zien, en de mannen die dit nu nog niet voorvoelen zullen erdoor worden verrast en verslagen. Op zekere dag (waarvan nu reeds, vooral in de noordelijke landen, betrouwbare tekenen spreken en schitteren), op zekere dag bestaan er het meisje en de vrouw, wier naam niet meer alleen een tegenpool van het mannelijke zal betekenen, maar iets op zichzelf staands, iets waarbij je niet aan aanvulling en begrensdheid denkt, alleen aan leven en bestaan: de vrouwelijke mens. Deze vooruitgang zal het liefde-beleven dat nu vol dwaling is (vooralsnog zeer tegen de wil van de voorbijgestreefde mannen), veranderen, grondig wijzigen en omvormen tot een verhouding die bedoeld van mens tot mens, en niet meer van man tot vrouw. - Rome, 14 mei 1904

Het is wel begrijpelijk zijn leven te willen ordenen in een overzicht, maar veel daarin is zinloos. Het is als het ware een kunst die zich binnen de mathematica afspeelt, en het enige wat men dan nog hopen kan is het inzicht dat kunst geen orde is in de chaos, maar chaos in de orde moet brengen en dit vanwege het moderne vooruitgangs- en waarheidsgeloof. Kunst met een systeem vernietigt de vrijheid waar ze het als moderne kunst van moet hebben. Een autobiograaf in deze tijd moet dwalen, verdwalen en de weg kwijtraken.

De waarheid is dat wij internet niet hebben uitgevonden, we hebben gewoon met kabels contact gemaakt, de onuitputtelijke bron aangeboord en nu overspoelt het ons als een tsunami. En we zijn zo naïef dat we het vooruitgang noemen. Maar het is ons einde. Wij beleven nu op dit exacte moment ons verval en we bejubelen het als het coolste ooit.

Wat bedoelt hij precies met technische vooruitgang? Wat is de prijs? Vernietiging van de natuur?

Wanneer de Sirenenzang van vooruitgang, groei en consumptie ons niet meer kan verleiden, kunnen we misschien weer de zang van de aarde vernemen. Want morgen zal in ieder geval een nieuwe dageraad gloren, zal de wereld opnieuw worden geboren, zullen miljarden organismen verschijnen en andere verdwijnen, zullen bloemen zich openen voor zonlicht, vogels langs de hemel trekken en bomen doorgaan te wortelen. De stroom van het leven zal verder vlieten, tijdloos, duister en met onweerstaanbare kracht.

De mens leeft met zijn gezicht naar de toekomst, maar dit betekent nog niet dat hij vooruitgaat.

Vooruitgang bestaat niet. Alleen beweging. Dat is de grote verdienste van de twintigste eeuw, dat we mogen bewegen.

De meeste mensen vrezen verandering. De onzekerheid die vooruitgang meebrengt, creëert angst in de harten van de doellozen.

En hoewel in de tweede fase van de dictatuur, de laatste vier jaar geleid door generaal Francisco Morales Bermúdez, het populisme enigszins werd ingetoomd, bleven de kranten en de radio- en televisiestations in handen van de staat, was politiek bedrijven onmogelijk en gloorde er geen sprankje hoop dat de democratie zou worden hersteld. De verbittering die sprak uit de brieven van oom Ataúlfo deed me pijn, zowel om hem als om de Peruanen van zijn generatie, die op hun oude dag moesten toezien hoe hun droom van een Peru dat vooruitgang boekte geen werkelijkheid werd maar daarentegen steeds verder uit het zicht verdween. De Peruaanse samenleving zonk dieper weg in armoede, onwetendheid en gewelddadigheid.

Ik realiseerde me dat er in het land waar ik was geboren en waarvan ik me had afgewend op een manier die met de dag onomkeerbaarder was, veel mannen en vrouwen waren zoals hij, in wezen fatsoenlijke mensen die hun leven lang hadden gedroomd van een economische, sociale, culturele en politieke vooruitgang die de Peruaanse samenleving modern, welvarend en democratisch zou maken, met mogelijkheden voor iedereen, alleen om steeds weer te worden ontgoocheld en zich, net als oom Ataúlfo, op hun oude dag - al met één voet in het graf - verward af te vragen waarom we in plaats van vooruit te gaan achteruitgingen en er nu erger aan toe waren - met meer tegenstellingen, ongelijkheden, geweld en onveiligheid - dan toen hun leven begon.

Binnen een economische wereld konden de culturele en economische kaart er daarentegen heel anders uitzien, soms zelfs precies tegenovergesteld zijn, zoals de respectievelijke zwaartepunten van economische en culturele zones duidelijk laten zien. In de dertiende, veertiende, en vijftiende eeuw was het niet Venetië of Genua, de twee koninginnen van de handel, maar Florence dat in de Westeuropese beschaving de toon aangaf: hier ontstond de renaissance en hiervandaan zou de culturele stroming zich verspreiden; daarnaast drong Florence zijn dialect - het Toscaans - op aan de literatuur. Het levendige Venetiaanse dialect dat op dit vlak een geduchte rivaal had kunnen zijn, ondernam hiertoe geen enkele poging. Zou dat komen omdat een op economisch vlak triomferende stad of een al te overheersende staat niet alles tegelijk kon hebben? In de zeventiende eeuw vierde Amsterdam zijn hoogtijdagen als handelsstad, maar de barok die Europa veroverde kwam ditmaal uit Rome, of eventueel uit Madrid. Evenmin zou Londen in de achttiende eeuw de culturele scepter in handen krijgen. Toen Abbé Le Blanc tijdens zijn verblijf in Engeland van 1733 tot 1740 over Christopher Wren kwam te spreken, de architect van de Saint-Paul's Cathedral, merkte hij op dat 'op de verhoudingen na die hij [bovendien] niet goed in acht heeft genomen, [hij] niet meer heeft gedaan dan het ontwerp van de Sint-Pieter van Rome tot twee derde van zijn oorspronkelijke grootte terugbrengen'. Vervolgens uitte hij zich in weinig lovende bewoordingen over de Engelse landhuizen die 'nog in Italiaanse stijl [gebouwd zijn], maar niet altijd met evenveel succes'. In dezelfde achttiende eeuw werd Engeland niet meer zozeer door door de Italiaanse cultuur beïnvloed als wel door de ideeën uit Frankrijk, dat in die tijd een culturele uitstraling op Europa had en de toon aangaf op het gebied van het geestesleven, de kunst en de mode, ongetwijfeld ter compensatie voor het gebrek aan politiek en economisch overwicht. 'De Engelsen houden zo van onze onze taal dat ze er zelfs genoegen in scheppen om Cicero in het Frans te lezen,' aldus dezelfde abbé Le Blanc. En moe van het almaar moeten aanhoren hoeveel Franse bedienden er in Londen werkten, antwoordde hij: 'Het feit dat er in Londen zoveel Fransen zijn om jullie te bedienen, komt omdat jullie mensen de manie hebben net zo gekleed, gekapt en gepoederd te willen worden als wij. Ze hebben zich in hun hoofd gehaald dat ze onze mode willen volgen en betalen veel geld aan mensen die hun leren hoe ze zich moeten tooien met onze absurditeiten.' En zo gaf Londen, dat het centrum van de wereld was en zelfs een schitterende cultuur had, steeds meer toe aan de Franse invloeden. Dit werd trouwens niet altijd toegejuicht, want we weten omstreeks 1770 van het bestaan van een genootschap van Antigallicans, 'dat als eerste streven had om geen enkel kledingstuk van Franse makelei te dragen'. Maar wat een genootschap uitrichten tegen zoiets ongrijpbaars als mode? Hoewel Engeland door zijn economische vooruitgang steeds belangrijker werd, deed het geen poging om het geestelijke gezag van Parijs de ondermijnen, en heel Europa tot aan Moskou toe streefde ernaar om de Franse taal tot de taal van de aristocratie en tot voertuig van het Europese denken te verheffen. Evenzo vormde Frankrijk aan het eind van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw overduidelijk het middelpunt van de Westeuropese literatuur en schilderkunst, terwijl het op economisch gebied ver op de rest van Europa achterliep; in de tijd dat Italië en Duitsland op muzikaal vlak de toon aangaven, waren ze geen van beide economische machthebbers; en ook vandaag de dag mogen de Verenigde Staten wel een enorme economische voorsprong hebben opgebouwd, maar daarmee hebben ze nog niet de literaire of artistieke leiding over de wereld.

Niet langer zult gij dulden, Mijne Heeren, dat alleen wij onder de natiën, die havens en eene zeegrens bezitten, voor het grootste gedeelte van onzen uitvoer afhankelijk zouden blijven van anderen... Weldra, ik hoop het stellig, zal onze jeugdige natie ook haar deel van de zee eischen en haar eersten stap doen op de baan van den billijken en eerlijken vooruitgang, de eenige die past aan den aard des Lands en aan den tijd waarin wij leven.

van 1815 tot 1830 ontwikkelde zich zulke intellektuele vooruitgang, en zulke verbetering in de stoffelijke toestanden, dat niemand op de huidige dag, deze nog durft te ontkennen. En niettegenstaande dit, dreef men een omwenteling door. Waarom?

Weerlegging is geen ramp, maar de voorwaarde tot de vooruitgang van de wetenschap. Als we dingen met onweerlegbare zekerheid aan de weet konden komen, was er geen wetenschap.

Ik handel naar eigen inzichten, volgens kennis der ethiek en zicht op werkelijke vooruitgang in de evolutie van de mensheid.

De haard was niet meer in gebruik sinds de woning van centrale verwarming was voorzien. De verhuurder had twee planken in de haard gemonteerd en daar boeken op gezet. Vond hij waarschijnlijk leuk en knus. Martin had dat later ook bij vrienden en bekenden in oudere Brusselse woningen gezien: boeken in de niet meer gebruikte open haard. In Martins haard stonden verschillende Brusselse stadsgidsen, oude verfomfaaide uitgaven, waarschijnlijk door vorige huurders achtergelaten, een paar delen van een conversatielexicon uit het jaar 1914, drie atlanten, een uit 1910, een uit 1943, de derde uit 1955, en een tiental delen uit de reeks 'Klassieken der wereldliteratuur' van de Vlaamse boekenclub. 'In elk deel vier klassieke werken, hedendaags ingekort', verschenen in de jaren zestig. Toen Martin de woning betrokken had en op een avond de boeken had doorgekeken, was hij geshockeerd geweest, nee, dat is een te groot woord, onaangenaam getroffen: zou dat de vooruitgang zijn - boeken niet meer verbranden, maar enkele 'hedendaags ingekort' in een koude haard zetten?

Wat tegenwoordig sneller gaat dan vroeger: Berichten. Auto's. Olympische sprinters. Nieuws. Rekensnelheid. Foto's. Geld overboeken. Reizen. Groei van de wereldbevolking. Ontbossing van het Amazonewoud. Navigatie. Technologische vooruitgang. Relaties. Politieke incidenten. Je gedachten.

Ideeën zijn de motor van vooruitgang.