Oorlog Quotes

Schop de mensen tot ze een geweten krijgen.

Zijn jullie kinderen van Goethe of van Atilla voeren jullie oorlog tegen de legers of tegen de mensheid, dood de mensen maar respecteer hun werken!

We hebben oorlog gevoerd, of eigenlijk hebben we een oorlog laten voeren, tegen alle dieren die we eten. Deze oorlog is nieuw en heeft een naam: bio-industrie. De bio-industrie beschouwt de natuur als een obstakel dat overwonnen moet worden.

Natuurlijk gebeurde dit allemaal heel lang geleden en kan zoiets nu niet meer gebeuren. Niet in onze tijd.

Zijn lievelingsvijandin, de vrouw met wie hij zijn oorlog had willen uitvechten, zijn laatste, maar ze vocht niet terug.

In de oorlog wordt de waarheid als eerste opgeofferd.

Oorlog gaan nooit verby nie, Mieta, al hou die mans op met skiet.

Heil Hitler,' zei hij, wat, voor zover hij wist, een andere manier was om te zeggen 'Tot ziens en een prettige dag verder'.

Het enige wat je over oorlog moet weten, zoon, is: Niet gaan. “The only thing you need to know about war, son, is: Don’t go.

In de oorlog had ik daar wankel op de hoge hakken gelopen, met een jurk aan en een hoofddoek om. Om mijn broer te bewijzen dat ook ik geschikt was om illegaal werk te doen. Maar voor de garage kwam ik een jongen tegen die ik in jaren niet gezien had en die zei: 'Dag Jan!' Ik ging terug, trok de kleren van mijn zuster uit en bemoeide me verder niet meer met de oorlog.

Feit is dat de ten uitvoerlegging van de Truman doctrine de Verenigde Staten heeft verheven, in een eerste fase, tijdens de Koude Oorlog, tot de politie van West-Europa, in een tweede fase, na de Val van de Muur, tot de politie van de hele wereld, - een politie die aan iedere parlementaire controle ontsnapt. Is dit dan de global power waar George W. Bush en zijn denktanks zo fier over waren?

Ik was van mening dat oorlog nimmer iets goeds kon zijn in positieve of absolute zin, hij toch in negatieve zin tot iets goeds kon dienen door de verspreiding en de groei van een kwade macht te voorkomen.

Maar elke schaduw is in zijn diepste wezen toch ook een kind van het licht, en alleen wie licht en donker, oorlog en vrede, hoogtepunten en dieptepunten heeft meegemaakt, alleen die heeft waarachtig geleefd.

Het begrip 'objectieve tegenstander', waarvan de identiteit wijzigt in overeenstemming met de heersende omstandigheden - in die zin dat, zodara één categorie geliquideerd is, de oorlog kan worden verklaard aan een ander.

Nooit heb ik zo beseft, hoe zwak, hoe afhankelijk ik ben, hoe zonder eigen inhoud. Ik ben een instrument dat luid gaat klinken bij één vleug van wind, maar weerloos blijft en zonder eigen kracht wanneer de dagen windstil zijn en doods.

Ik heb nooit anders geweten. Ik behoor nu tot de zeer uitgedunde leeftijdscategorie die alles afweegt met de oorlog en niet anders kan dan al die baldadigheid van het heden te beschouwen als een dikke korst over de wonden van het verleden. Zowel in mij als in de stad ligt nog zoveel begraven.

We hadden de Furie nooit te eten moeten vragen,' zei ze. 'Sommige mensen moeten zo nodig hogerop komen.

Weet je, je ogen hebben de kleur van bladeren,' zei hij zachtjes. 'En je haar heeft de kleur van dat hert. Je lijkt wel een slordige bosfee.' 'Is dat een compliment?' vroeg Audrey, met een blik op haar modderige, gescheurde kleren. 'Ja,' antwoordde Mika met een spoortje van een glimlach. 'Dus... we gaan een oorlog tegenhouden.' 'Ja,' zei ze ferm. 'Maar eerst gaan we je zus zoeken.

Je afschuw van de politiek, je bedroefdheid over het geklets en het onverantwoordelijke gedoe van de partijen, de pers, je wanhoop over de oorlog, over de voorbije en die nog moet komen, over de manier waarop men tegenwoordig denkt, leest, bouwt, muziek maakt, feestviert, opvoedt! Je hebt gelijk, steppenwolf, duizendmaal gelijk, en toch moet je ondergaan. Jij bent voor deze eenvoudige, gemakkelijke, met zo weinig tevreden wereld van tegenwoordig veel te pretentieus en hongerig, de wereld spuwt je uit, je hebt een dimensie te veel. Wie tegenwoordig op een prettige manier, mag geen mens zijn zoals jij en ik. Wie in de plaats van gejank muziek, in de plaats van lol vreugde, in de plaats van geld geest, in de plaats van broodwinning echt werk, in plaats van gespeel echte hartstocht verlangt, voor die is deze aardige wereld hier geen tehuis...

Hoe leg je uit wat weerloosheid is en tot wat een mens in staat kan zijn als uw toehoorder nooit heeft gevoeld wat het is om zelf een mogelijke smeerlap te zijn, dat het een zegen is en een vloek dat nooit te hebben gevoeld en dat woede in de fauteuil niks meer is dan schijnheiligheid die blind is voor zichzelf? Mensen zeggen al wel eens dat ge eerst in andermans schoenen moet staan voor ge echte kennis opdoet. Maar ook dat is schijnheilig, want met andermans schoenen wordt altijd weer bedoeld: die van het slachtoffer. Geen woord wordt er gerept over de schoenen van hen die zich misschien geprikkeld voelden om mee te doen. Voor ge de bloeddorst van een ander aanklaagt, van iemand die ge zelfs niet kent, zoudt ge verplicht moeten worden te ervaren wat heimelijke bloeddorst betekent die wordt aangemoedigd door hen die de touwtjes in handen hebben, wier spel gij meespeelt, of ge nu wilt of niet, de bloeddorst, met andere woorden, die ieder in zich heeft.

Hoe hoger de graad van postmoderniteit hoe meer burgers te verliezen hebben en hoe groter de onzekerheid m.b.t. hun toekomst (kan ik morgen nog mijn hypotheek aflossen, mijn huur betalen, trekt mijn vrouw of mijn man er niet van onder met een ander, krijg ik nog wel een deftig pensioen, geef ik mijn kinderen en kleinkinderen nog wel een ecologisch leefbare wereld mee). Hoe groter ook de graad van postmoderniteit hoe groter de uitgaven voor leger, politie en gerecht om criminaliteit, terrorisme, of oorlog te bestrijden).

Het lanceren van het Marshallplan was zeker niet zo filantropisch als het werd voorgesteld. De hulp bij de wederopbouw was op de eerste plaats geïnspireerd door de vrees dat daarzonder een nieuwe oorlog met het Sovjetblok onvermijdbaar zou zijn. Bovendien wisten de Amerikanen maar al te goed dat in West-Europa de reconversie van een oorlogseconomie naar een gewone economie nog volop aan de gang was, zodat Europa wel verplicht was massaal te importeren uit de Verenigde Staten, wat de Amerikaanse handelsbalans uiteraard zeer ten goede kwam.

Als de geluiden op de aard vervagen, de wind gaat liggen en de oceaan het deinen staakt, de dieren slapen gaan, de Nacht zich wiegt in zijn besterde wagen, dan blijf ik waken, peinzen, gloeien, klagen, want elke ochtend vangt mijn oorlog aan, en slechts in wie mij dit heeft aangedaan vind ik mijn vrede en mijn welbehagen. De bron die mij het levenssap moet geven, brengt zowel bitter water voort als zoet; en één hand heelt me, na me te doorboren. Zij doet mij duizendmaal per dag herleven, omdat mijn lijden eeuwig duren moet, terwijl mij geen verlossing is beschoren. (Ike Cialona)

Vansina citeert een deel van een Harvard-studie over de Belgische kolonie Congo, gesticht in 1908. Het rapport citeert een eerder rapport over Belgisch Congo van 1919 waarin werd beweerd dat de bevolking “met de helft verminderd was”. Het citeert deze bewering om aan te geven dat het vrijwel zeker onjuist is. Dat komt omdat de bevolkingsschattingen voor Belgisch Congo sterk uiteenliepen en puur giswerk bleven. Ze waren van ‘weinig waarde bij het trekken van precieze conclusies’. De enige harde conclusie die het bereikte was dat de bevolking niet toenam. De oorzaken waren talrijk, waaronder slaapziekte, oorlog tussen stammen, slechte voeding, vrouwenhandel, polygamie en de arbeidsomstandigheden voor mannen in Europese industriële en commerciële ondernemingen.

Als de wind van de geschiedenis opsteekt kan een mens er zijn pet naar draaien in de hoop gespaard te blijven of wie weet een slaatje te slaan uit het toeval. Hij kan tegen de storm in proberen te lopen of zich een schuilplaats zoeken. Wie uiteindelijk overeind blijft en wie onder de wielen van de Moloch verpletterd wordt weet niemand, zelfs de goede God niet. We zijn muizen die in het looprad van het noodlot trappelen en we kunnen het tempo aan of niet. Geen sonnet heeft ooit de koers van de geschiedenis verlegd. De wereld is de wereld.

Vonkenregens spatten van de blokken op de wapperende handen bij het flakkerende vuur dat tegen oostenwind in woedt 't is daar het noorden, ander weer, een ander uur geen plaats daar voor kleine zorgen geen tijd voor schijnheiligheid harde dagelijkse strijd verspert de blik op morgen barre eenzaamheid de hardste mannen jagen buiten in hun vacht in weer en wind en bij het licht van zuster maan oude buren werden rovers je moet er achteraan het is daar God en het bestaan in vormeloze hutten waar hulpeloze vaders babydochters verwelkomen en waar vrouwen zonen baren, zonder dokter, zonder morren men ontvangt daar nooit bezoek of 't is een team van de VN haast onmiddellijk gevolgd door een ploeg van CNN het is daar een ander uur in de historie en het leven meestal niet van lange duur waar mensen wonen Maar in de schemer sidderen de warme handen in de schemer de verliefde jonge blik in de schemer tast de tong op jonge tanden in het schemerlicht Meer naar het zuiden heersen hitte en het zand van de woestijn een oude vorst van kwade faam het is daar droog en heet, elk voorwerp heeft nog steeds zijn oude naam de kookpot en de kussens (die soms zetel zijn soms bed), een fles cola, de tv stromend water is er niet en striemend brandt de hete zon want waar kwamen ze vandaan van een land meer naar het noorden dat door oorlog werd geteisterd en door honger werd geveld land waarvan de naam heet opwelt in de tranen voor degenen die gedood zijn of in de hoge golven zijn verdwenen naam die opwelt in de tranen van degenen die het haalden over heel de ruige zee tot aan dit droge hete land waar het welkom minder warm was dan ze hadden mogen hopen na vele dagen varen en vele dagen lopen - p. 91+92 / Code (album)

Hoe vaak hoorden we geen uitspraken in de zin van: “Wetenschappelijk onderzoek toonde aan dat …” of “Het is wetenschappelijk bewezen dat …” Daarbij neemt men aan dat wetenschap altijd waar is. Maar hoe betrouwbaar is wetenschap? Heel veel van wat we wetenschap noemen, en we als waar aanvaarden, is noch waar, noch onwaar, en behoort tot de metafysica. Gedurende een korte tijd (volgend op de publicatie van de Tractatus van Wittgenstein) zag het ernaar uit dat we een messcherp onderscheid konden maken tussen betrouwbare wetenschappelijke uitspraken en onbetrouwbare metafysische uitspraken. Maar Wittgenstein zette dat onderscheid zelf op de helling met de postume publicatie van zijn Philosophical Investigations. Nog later pakte de (overwegend Franse) postmoderne filosofie uit met de stelling dat er in de algehele wetenschap minder waarheid is vervat dan in een simpel literair gedicht. De tijd van betrouwbare algemene theorieën leek hopeloos voorbij. Is dat zo? Is cognitief denken onmogelijk geworden? Hierna volgt een reflectie. Het tijdgewricht waarin we leven, althans in de westerse wereld, noemt men de postmoderniteit. Het wordt gekenmerkt door grote onzekerheid en een gevoel van toenemende onveiligheid. Onzekerheid heerst rond onbeantwoorde vragen met betrekking tot de toekomst van de planeet, tot de duurzaamheid van de energievoorziening, tot de werkzekerheid, tot de stabiliteit van het gezin, tot de gedaalde sociale controle, tot de toename van het aantal asielzoekers, tot het bestaan van een god, enzovoort. Onveiligheid houdt verband met oorlog, met terrorisme, met criminaliteit. Het is de bedoeling al die fenomenen wetenschappelijk te bestuderen. Maar hoe zeker ben ik dat wetenschap nog steeds betrouwbaar is?

de kleine jongen was er nog steeds, nog steeds alleen. Hij sloeg met z'n vuisten op de gesloten deur zo hard als hij kon, huilde en snikte en sloeg en hamerde op de deur, opnieuw en opnieuw. Dat beeld van dat kind staat in m'n geheugen gegrift. Hij representeert de ontelbare miljoenen die een on vertelt verdriet lijden door de gebreken van volwassenen. Ze hameren op deuren die nooit zullen openen, klein uitschot in een onvriendelijke wereld: kinderen van oorlog, kinderen die zich anders weten door een handicap of ziekte, kinderen die wat voor vorm van geweld dan ook ondergaan, vluchtelingenkinderen overal

...de mutanten, de halfgebekten, dubbelgesnavelden, drievoudig gevoetten, de cyclopen, de reuzen en de dwergen met hun blikken trommels. Wij bestaan wel degelijk maar we zijn veroordeeld tot het slaan van de trommel in de marge van alles wat op het Toneel des Levens wordt vertoond; waarop degenen die er wel een rol in hebben hun best staan te doen; onvermoeibaar; oorlog na oorlog en schandaal na schandaal. Wij zijn het publiek, de ooggetuigen van.

En als de vliegers weg zijn dan is het droefste in uw leven dat ge zooveel menschen hebt gekend, en dat ge die nooit meer zult horen of zien.

En daarom, Michiel, laat je niet misleiden door de romantiek van de oorlog, de romantiek van heldenmoet, opoffering, spanning, avontuur. Oorlog betekent verwondingen, verdriet, gemarteld, gevangenissen, honger, ontberingen, onrecht. Niks romantisch aan.

Sterker nog, meestal is het juist de underdog die de oorlog verklaart, vaak aan het alfamannetje in de groep. Maar dat doet hij zonder dat het alfamannetje erbij is. Dan klinkt het nog heldhaftig, maar zodra het bewuste alfamennetje weer ten tonele verschijnt, besluit de underdog om nu nog geen ruzie te gaan zoeken, maar 'eerst maar even koffie te zetten'. Onderwijl vuile blikken werpend. Het alfamannetje is zich nergens van bewust. Hij was al een winnaar en blijft dat.

Zonder enige overgang is het volgende beeld dat ik van hem heb dat van een stil huilende man - hij zit aan het kleine tafeltje waaraan hij schilderde en schreef, gekleed in zijn grijze kiel, zijn zwarte hoed op zijn hoofd. Het gele ochtendlicht valt door het kleine, wingerdomgroeide raam; in zijn handen houdt hij een van de vele reproducties die hij geregeld uit kunstboeken scheurde, en die hij gebruikte bij het maken van kopieën (hij prikte de reproductie op een plankje dat hij met twee houten pennen aan het schilderspalet vastklikte); hij houdt de afbeelding in zijn handen, ik kan niet zien wat het is, maar ik zie dat er tranen over zijn wangen lopen en dat hij in stilte iets prevelt. Ik ben de drie treden naar zijn opkamertje opgelopen om hem te vertellen dat ik het skelet van een rat heb opgedolven; nu trek ik me snel en stil terug, ik sluit zijn deur weer, maar later, wanneer hij beneden koffiedrinkt, sluip ik naar boven en vind de afbeelding op zijn tafel: het is het schilderij van een naakte vrouw, die met haar rug naar de kijker ligt, een slanke vrouw met donkere haren, ze ligt op een soort sofa of bed voor een rode voorhang, haar vredig mijmerende gezicht is te zien in een spiegel die haar wordt voorgehouden door een cupido met een blauw lint over zijn schouder; prominent zijn haar slanke naakte rug en ronde billen. Dan verplaatst mijn blik zich naar de frêle schouders, de fijn krullende haartjes in haar hals, dan weer naar de haast obsceen naar de kijker toegekeerde derrière; geschrokken leg ik de afbeelding weer neer, ik loop naar beneden, daar is mijn grootvader in de keuken. Hij staat bij mijn moeder en zingt voor haar een liedje in het Frans, dat hij zich herinnert uit de oorlog.

Wat ons hier achter de IJzer nog overblijft, is niet veel meer dan een streep grond die amper te verdedigen valt, wat nat gezeikte loopgraven rond platgeschoten dorpen, kapotgebombardeerde wegen waarover geen voertuig meer rijden kan, een krakende, door onszelf moeizaam meegesjouwde paardenkar

Il ne se passe toujours rien au front belge.

De minachting van de Franstalige officieren, de openlijke vernedering en benadeling van Vlaamse soldaten, het is steeds ondraaglijker naarmate het offer aan mensenlevens groter wordt.

Ils ne comprennent rien, ces cons de Flamands.

Onaanvaarbaar vir ’n deel van die gemeenskap met ’n skuldige gewete, dié deel wat ná meer as twee dekades steeds met hulleself ’n Boereoorlog voer op soek na ’n vyand en ’n geskikte slagveld.

Leidt de vrede, waar de mensheid te allen tijde naar heeft verlangd en die tot nu toe maar in zo weinig delen van de wereld is verwezenlijkt, er alleen toe dat hij niet wordt gedeeld met degenen die er hun toevlucht zoeken, maar zo agressief wordt verdedigd dat hij er zelf bijna uitziet als een oorlog?

… echte vrede is niet de afwezigheid van oorlog. Echte vrede is de onaannemelijkheid van oorlog.

Ze halen alles omlaag, en zo blijft er van het land helemaal niks over,” klaagde hij. “Wat halen ze omlaag, Vati? Alles is in de oorlog toch al stuk gebombardeerd?” probeerde ik te troosten. “Ach jongen, dat begrijp je toch niet. Laat ik het zo zeggen: er is wel wat overgebleven, maar dat breken die communisten ook nog af. Die willen een nieuwe maatschappij, met allemaal nieuwe gebouwen. En zelfs nieuwe mensen.” “Nieuwe mensen?” “Zie je wel: ik zei toch dat je het niet begrijpen zou! … Het komt nooit meer goed.

Italië wint van de Bondsrepubliek met 3-1 in de finale van het wereldkampioenschap voetbal, Vlaanderen raakt zonder stroom nadat de levering in de kerncentrale van Doel 'om veiligheidsredenen' onderbroken is, er worden zes mensen doodgeschoten in een joods restaurant aan de Parijse rue des Rosiers, het Israëlische leger intensiveert zijn bombardementen op Beiroet, en al die weken door zeurt mijn zoon me aan mijn kop, tot ik hem ten langen leste meeneem naar het ziekenhuis.

Als ze verder slenteren, zegt Dirk verontschuldigend tegen Michiel: 'Het heeft immers geen zin erover te praten.' 'Nee,' zegt Michiel, 'het heeft geen zin. Eén ding heeft maar zin.' 'Wat dan?' 'Nooit meer in een oorlog vechten, alleen nog tegen oorlog.' 'Zo is het,' zegt Dirk.

Van het bed keek zij hem aan en zei na een tijdje: 'De oorlog is pas afgelopen, wanneer de laatste die hem mee heeft gemaakt, is gestorven.

een vers is maar een regel lang, één letter diep en elk gedicht, elk boek herbergt een piepklein afgelijnd gevang dat je voor even laat ontsnappen. op ons papier woedt oorlog veilig, rijmt massagraf op poëzie.

De heuvel was een toneelgordijn, maar niemand had zin in de voorstelling. De mens is zo laf als hij zich kan veroorloven. Als die heuvel er niet was geweest, hadden we de oorlog recht in ons gezicht gekregen, als een echte, reële realiteit. Terwijl we nu konden doen alsof we van niets wisten, ondanks de geluiden die eruit opstegen als scheten uit een ziek lichaam. De oorlog gaf zijn voorstellinkjes achter de heuvel, aan de andere kant, ver weg dus, dat wil zeggen zo goed als nergens, dat wil zeggen aan het einde van wereld die de onze niet eens was. Niemand had echt zin om te gaan kijken. We maakten er een legende van; zo konden we ermee leven.

Toen ze de fabriek ontdekte, heel ver van het dorp, aan de randen van het gebied dat ze in een dag kon bereiken, liep ze er lang omheen zonder naar binnen te durven gaan. Ze werd weerhouden door het monsterlijke geluid dat ontsnapte uit het gebouw, omheind door twee rijen hoge hekken die in het midden waren ingestort en verwoest. Alles was verlaten. De hoofdingang stond open en daaruit ontsnapte een jammerklacht, half smeekbede, half uitgeputte woede, vergezeld door dunne rook met vonken die rook naar metaal, motorolie en verbrand elastiek.

Deze Koude Oorlog, deze gestolde hysterie met haar wapenwedloop, haar spionagecultuur, haar wederzijdse voorspelbare propaganda, en alle gigantische kosten die dat met zich meebracht… Wat was daar uiteindelijk de tol van? En de zin? Hoeveel levens waren evengoed verwoest, hoeveel dromen onderdrukt, hoeveel landen op de rand van het bankroet gebracht?

Ik hoop dat jullie het niet nog steeds over de oorlog hebben. Anders ga ik me bezatten en ongepaste liedjes zingen.' Ansel had het goede fatsoen om beschaamd te kijken. 'Celeste heeft gelijk. Laten we het vanavond niet meer over oorlog hebben. Dat kan een verontrustend onderwerp zijn.' 'Ik vind het niet verontrustend, het is saai.' Celeste nam nog een grote slok. 'En ik neem aan dat je het wel met me eens bent dat dat nog veel erger is.

Ik heb mijn pasteitje gegeten, en mijn glas portwijn gedronken, in de Bodega en Duitsche en Italiaansche couranten gelezen. Hadde ik die niet gelezen, dan zou ik het u loochenen, zoo ge van oorlog spraakt. Nu ik ze gelezen heb, geef ik u wel toe, dat er oorlog kan zijn, zelfs Wereldoorlog, maar ben verder weinig wijzer. Want de Italiaansche couranten zijn het niet eens met de Duitsche.

Als de rivieren niet vrijgehouden worden, zal de stad [Antwerpen] verloren gaan, de soldaten zullen muiten, deserteren of zich overgeven aan de vijand, de rijken en Gereformeerden zullen vertrekken, de armen en het gespuis zullen de machtigste worden, ondertussen krijg ik geen antwoord, het lijkt wel of ze ons helemaal vergeten zijn.

Te zeggen dat we geen oorlog willen! Wij, die onze kinderen opvoeden in de vereering van zeehelden en vechtjassen, wij die het beroep van de beroepsslachters onder de meest eervolle rekenen. Omdat ze hun plicht doen? Ook de beul doet zijn plicht, maar het menschelijk instinct gruwt en huivert niettemin voor hem.

Zij de eerste elementaire elementaire vuurheks die is opgestaan sinds de Duistere Oorlog. Je weet wat dat betekent.' 'Een voorbode,' siste Indigo.

Haar leraar geschiedenis had gezegd dat het niet zozeer degenen waren die stierven in een oorlog die de prijs betaalden, als wel degenen die moesten doorleven, die zin was haar bijgebleven.

Tegenwoordig zijn er mensen in Italië die zich afvragen of het verzet het verloop van de oorlog in militair opzicht daadwerkelijk heeft beïnvloed. Voor mijn generatie is die vraag irrelevant: wij begrepen het morele en psychologische belang van verzet maar al te goed. Het stemde trots te weten dat wij Europeanen de bevrijding niet lijdelijk hadden afgewacht.

ge schrijft uw “kleine oorlog” ge zoudt liever een ander boek schrijven - groot schoon woelig juist - ge zoudt het dan noemen “dit zijn de vloeken en gebeden van den kleinen man tegenover den grooten oorlog, dit zijn zangen, dit is DE BIJBEL VAN DEN OORLOG” - op een anderen dag wenscht ge echter niets liever dan uw pen stuk te stampen op het vlak van uw schrijftafel - het is zeer plezierig zooiets, maar gij zijt verplicht u den dag daarna een nieuwe pen te koopen - want schrijven doet ge toch, het is een natuurlijke behoefte - de eene mensch vloekt zich dood, de andere loopt zijn kop op de muren stuk Gij schrijft uw Kleine Oorlog

Op 27 Augustus van het jaar 1928, werd te Parijs door de gevolmachtigden van vijftien staten ondertekend, het Kellogg Pact, tot uitbanning van den oorlog. De eerstvolgende oorlog, waarvan een of meerdere ondertekenaars van het Kellogg Pact deelnamen, brak uit op .......... 19

Ik besefte nog niet (...) dat alleen een proces van volledige aanpassing, het uitwissen van smaak, talent en zelfs herinneringen, het leven draaglijk maakte voor iemand die oog in oog stond met de allerergste aspecten van een oorlog.

Al denkende heeft men goed en kwaad en oorlog en vrede en bromfietsen en politiek uitgevonden. Het is héél treurig!

Man: Weet u waar ik echt blij om ben? Dat ik als soldaat, en ik ben het zes jaar geweest, nooit een bevel gekregen heb om iets smerigs te doen. Nooit. O zeker, als ik zo'n bevel gekregen had dan had ik het uitgevoerd. Nou, helemaal zeker weet je dat natuurlijk nooit, maar ik neem aan van wel. We dachten toch dat we voor een betere wereld vochten. Nou en of, bij ons thuis was het ook sinds '33 beter gegaan. Verder wist ik weinig en tijd om na te denken had ik niet, aan het front had je je eigen zorgen. Na de oorlog realiseerde ik me dat ik geluk had gehad. Niet omdat ik in leven was gebleven, dat vond ik toen eigenlijk niet zo belangrijk, nee, omdat ik nooit zo'n bevel gekregen had. Toeval natuurlijk, maar ik ben er toch blij om. Ik heb medelijden met die jongens, die zulke bevelen wel hebben moeten uitvoeren en er nu anders over denken. Geloof maar dat die het moeilijk hebben.

Onze Jef was een rare. Ik heb lang gewenst dat ik nog een andere broer had. Maar ik had er maar één, en dat was Jef. Misschien zijn helden altijd raar.

Reeds hebben enkele jongens hun eigen kameraden doodgeschoten, opgeschrikt door onverwacht lawaai in het duister.

Pest hoort bij het leven zoals oorlog en de dood. Zonder het kwaad zouden we niet kunnen stilstaan bij de goede dingen des levens." Hij lachte flauw. "Als kwaad nodig is om goed te kunnen herhennen, hoe kan het paradijs dan een en al goedheid zijn?

Ik wil je niet voorhouden dat alles ijdelheid is. Ik houd van woorden en gedachten, van hun spelletjes en hun botsingen. Maar besef alleen dat ze uiteindelijk van geen gewicht zijn. Miljoenen 'anderen' zullen doorgaan mijn eigen woorden, mijn eigen ideeën ter sprake te brengen over de moraal, de liefde, de gerechtigheid, Jung of de oorlog in Vietnam. Mijn afwezigheid zal geen enkele zichtbare leegte veroorzaken en nog geen achtste rust teweegbrengen in dat concert waarbij de uitvoerenden verwisselbaar zijn.

Feiten, zei ik. Wat zijn feiten? Feiten zijn niets meer dan toevalligheden, die net zo goed anders hadden kunnen zijn. Wanneer er op de zesde dag van de wassende maan van de maand Maimakterion een aardbeving plaatsvindt, is er geen enkele reden te bedenken waarom deze niet had kunnen plaatsvinden op de vierde dag van de afnemende maan van Mounychion. De grote koning van Perzië kan evengoed eerder of later sterven dan de dag waarop hij sterft. De weldadige schaduw van de wilg en de plataan waarin wij jaren geleden over hem hebben gesproken, had ook geworpen kunnen zijn door een eik en een notelaar. Ik had ook kunnen uitglijden toen ik op het strand van Kyzikos oog in ○00 kwam te staan met Mindaros, Spartaanse admiraal waardoor de Hellespont, de Bosporus en de oorlog misschien verloren waren geweest voor Athene, Elke gebeurtenis is de worp van een dobbelende hand. De geschiedenis ontbeert logica. Met onze interpretaties achter af proberen we de loop van de gebeurtenissen uit alle macht in een voor ons bevredigend stramien van oorzaken en gevolgen te persen, maar de feiten als zodanig zijn manifestaties van willekeur. Daardoor zijn feiten nog eenvoudiger te bestrijden dan abstracte waarheden. Als ik mij van een onwelkom feit wil ontdoen, maak ik er een mening van door mijn eigen onwaarheid er als mijn eigen mening tegenover te stellen. Vervolgens is het eenvoudig voor mij om het debat te winnen en de meerderheid van het volk van de waarheid van mijn leugen te overtuigen, want de pleitbezorger van de feiten wordt gehinderd door de beperking die hem wordt opgelegd door de omstandigheid dat de willekeur van zijn feiten samenhang ontbeert en niet noodzakelijkerwijs een goed verhaal oplevert, terwijl als leugenaar vrij ben als een vogel, mij niets hoef aan te trekken van de hinderlijke feiten en een verhaal kan verzinnen dat meer logica vertoont en geloofwaardiger is dan de werkelijkheid. En omdat waarschijnlijkheid een groter gewicht in de schaal legt dan waarheid zoals wij eerder hebben geconcludeerd, maakt de waarheidsverteller vanwege zijn gebondenheid aan willekeurige feiten geen schijn van kans tegen de vrijheid van de leugenaar.

De liefde was een sluipend, traag gif, de liefde was geniepig en leugenachtig, de liefde was een sluier die over de ellende van de wereld was geworpen, de liefde was klef en onverteerbaar, ze was een spiegel waarin je kon zijn wat je niet was, ze was een spook dat hoop verspreidde waar allang geen hoop meer bestond, een schuilplaats waar je je toevlucht dacht te vinden en uiteindelijk toch alleen jezelf vond, ze was een vage herinnering aan een andere liefde, de mogelijkheid van een redding, die uiteindelijk toch op een genadeklap leek, ze was een oorlog zonder winnaars, een kostbaar juweel midden tussen de scherven waaraan je je sneed, ja, in die tijd was de liefde dat, Brilka. (Het Achtste Leven, pg 494)

Onze hele manier van leven is doordrenkt geraakt van achteloosheid. We zijn gaan geloven dat de basis – een veilig, gezond, openbaar leven – ons toekomt zonder meer. Dit heeft ons besmet met de idee van onkwetsbaarheid. Oorlog, dood, chaos: dat overkomt ons niet. Dat zijn andere landen, andere tijden.

Want de Koude Oorlog was vooral gênant geweest.

Volgens onderzoekers van de mind-controlprogramma's van de Amerikaanse geheime diensten wordt trauma door de specialisten gezien als de meest betrouwbare ingang naar iemands gedachten en reacties. In de Tweede Wereldoorlog zijn vijfenzestig miljoen doden gevallen. Stel nu dat er voorafgaand aan de oorlog al vooruitgedacht was over het effect van zo'n massaslachting op de psyche van de mensen. Dat er ideeën waren over de samenleving die uit dit trauma gesmeed zouden worden, en dat die samenleving onze huidige samenleving is.

Kijk eens aan, een merelnest, riep hij opgetogen uit. En dat hier in dit hellegat. Hij draaide zich om. In zijn hand had hij een komvormig nest van gedroogd gras, mos en modder. Er lagen twee eitjes in. Hij haalde er een uit en hield het in het licht om te bestuderen. Het was groenig van kleur met bruine vlekken. De perfectie hiervan, John, zie je dit? Ik zag vooral de gloed in zijn ogen, dezelfde als toen hij in het bos van Souchez het blauwe bloempje van Vinca minor had ontdekt. Hij had toen gezegd dat het geringste teken van schoonheid houvast kon bieden in deze tijden van oorlog. Intussen had ik genoeg gezien om deze uitspraak naar waarde te schatten en spontaan welde er een vers bij me op. Wat schoon is, blijft ons eeuwig bij, zei ik hardop.

Zijn ambtswoning lag om de hoek, in de Pelikaanstraat. Niet ver van onze diamantbeurs, die ondanks alle krijgsperikelen en gevluchte slijpers toch aan bedrijvigheid leek te herwinnen. Het steentje. Zo noemen wij, met onze kluchtige voorliefde voor verkleinwoorden, de industrie die onze stad al eeuwen onderstut en opstuwt. Zolang het steentje draait, draait de wereld rond. En zolang dat gebeurt, komt diezelfde wereld bij ons haar edelstenen kopen, klieven en verkopen.

Zo zijn we Chlebnikov kwijtgeraakt. (...) Hij was de enige in het eskadron met een samowar. Op stille dagen dronken we samen hete thee. We werden door eendere hartstochten gedreven. We keken allebei naar de wereld als naar een weiland in mei, een weiland waarover vrouwen lopen, en paarden.

Ik heb nooit, zoals als zij, geloofd in militaire triomfen in naam van God, volk of staat. Ik ben gepokt en gemazeld een Vlaming van de nooit-meer-oorloggeneratie. De lessen van het verspilde bloed aan Den IJzer, en in alle Europese loopgraven van '14-'18, zijn me met de paplepel ingegeven. Een goede oorlog? Dat is een tegenstrijdigheid in de bewoordingen.

Patterson, in deze oorlog moet je blij zijn met het geringste teken van schoonheid, probeerde de luitenant me te overtuigen. Anders kun je er net zo goed de brui aan geven.

Een fantast in een soepjurk weet precies hoe de oorlog eruit zag.

Het schenden van grenzen heeft iets opwindends. Hij herinnerde zich de blik van jonge Duitse soldaten op journaalfilms.

Vrijheid - zo heet het virus dat ons aantast. We zijn er zo van doordrongen geraakt dat we in het dagelijks leven geen idee meer hebben van haar oorsprong, haar waarde. Daarom wanen wij ons nu zo graag in oorlog: we hebben geen benul wat het is. Geen wonder dat wij vluchtelingen gelukszoekers noemen. Immuun voor alle mededogen.

Zolang er mensen zijn blijft er oorlog. Daar zijn we het over eens bij de warme kachel behaaglijk nippend van onze cognac. Een spotgoedkoop alibi voor afzijdigheid, inderdaad. Helaas waterdicht.

Nachtrust Avond. Twee tuinen verder woedt het voorjaar en sluipen kapers door het donker. Ergens vechten nagels om een vacht. Gekrijs om kruimels liefde. Stukgebeten oren. De krolse oorlog van een voorjaarsnacht. Bijna vergeten hoe ik met dezelfde woede door het donker joeg, hoe jij nog valser dan een kat je nagels in drie harten sloeg. Wat is het lang geleden en wat blijf je mooi. Ik heb de dagen één voor één geteld en met de beste woorden die ik heb: ik hou van je. In jou vind ik een bed. En het is lente en we delen hier dezelfde nacht met alles wat dat zegt.

Je neemt deel aan dit grote avontuur: het leven. En wanneer je opgeslokt wordt door de duisternis van deze wereld, houd je je vast aan wat je ook maar een beetje vooruit kan helpen en daar vecht je voor. Je moet blijven vechten.

Hoe leg je uit wat weerloosheid is en tot wat een mens in staat kan zijn als uw toehoorder nooit heeft gevoeld wat het is om zelf een mogelijke smeerlap te zijn, dat het een zegen is en een vloek dat nooit te hebben gevoeld en dat woede in de fauteuil niks meer is dan schijnheiligheid die blind is voor zichzelf?

Ik wil u niet opnoemen alle oorlogen, die ik reeds heb "bijgewoond" in gezelschap van de Koningin der Aarde. Als gij ongeveer mijn leeftijd hebt, zult ge ze u ook wel herinneren: Amerika-Spanje, China-Japan, Japan-Rusland, Griekenland-Turkije, Boerenoorlog, Balkanoorlog... Sla ik een tiental der gewichtigste niet over?? Het zou wel mogelijk zijn. Zij warrelen mij in mijn hersenen van een halve eeuw door elkaar. Ja, ik woonde ze allemaal bij, in gezelschap van Hare Majesteit de Pers. Wel, als ik het mij goed herinner, legde zij het altijd af.

Ik weet alleen dat deze oorlog idioot is: "Europa's zelfmoord!", dat onderschrijf ik. Ik, klein deeltje Europa's, atoompje Europa's, voel mij ten minste al langzaam sterven.

Misschien zullen we wel het begrip ‘overwinning’ moeten herdefiniëren. In vroegere oorlogen won één van de partijen. De verliezer werd in de pan gehakt. Onvoorwaardelijke overgave. Nu heerst er een permanente strijd met een ongrijpbare, flexibele vijand die niet op een klassiek slagveld wordt uitgevochten. Totale overwinning, eliminatie van IS en haar gedachtegoed is onmogelijk. We moeten leren leven met een hoeveelheid geweld in onze samenleving, en dat geweld zal blijven.

Wat zeer weemoedig maakt in dezen Oorlog, is dat hij nergens sympathieën opwekt. Dat men smart kan hebben met de Verpletterden, maar dat men niet mede voelt met de Eenen noch met de Anderen. Dat men zich voelt weemoedig neutraal. En zich in dezen neutralen weemoed bewust wordt van een weemakende afkeer van allen...

Mocht mijn mening enig gezag hebben gehad, dan had ik qua beeld voor het schilderij van de Dulle Griet gepleit. Het is een wonder dat we dit bijzondere doek van de Oude Bruegel zomaar in een zaaltje van een klein museum kunnen bezichtigen, alleen dat al geeft aan wat we zijn in deze stad en het doek zelf geeft evenveel prijs. De terreur hangt daar open en bloot, het roven aan de mond van de hel. Het is niet omdat een mens er weinig moeite voor moet doen dat een onthulling geen onthulling blijkt. Die Dulle Griet raast en daast door een landschap vol oorlog en herinnering in felrood, bruin en zwart. Haar ogen staan wijd opengesperd zodat ze alles en niets ziet. Heeft zij deze verschrikking veroorzaakt of maakt ze louter deel uit van deze smeerlapperij en speelt ze het spel mee? Op een schone zaterdag moet ge toch eens naar dat museum gaan om het allemaal in u op te nemen.

Er is ook emotionele literatuur over de bezettingstijd. Die oorlog was niet vrolijk in Nederland, maar in mijn schooltijd is alles zo geweldig overdreven, vooral de rol van het verzet. De feiten werden opzijgeschoven en als dat door was blijven gaan, waren we nooit tot nieuwe inzichten gekomen. Als we ons blind hadden gestaard op Anne Frank, dan hadden we nooit kunnen ontdekken dat Nederland in die tijd helemaal geen heldenrol gespeeld heeft.

Nooit meer oorlog - Houpline

Nooit meer oorlog - Wim Hopla

In tijden van oorlog is iedereen slecht, dan is iedereen, rechtstreeks of onrechtstreeks, een moordenaar.

Ons was ’n spul skytbang seunskinders wat oorlog-oorlog moes speel maar daai dag het ek geweet dit was nooit ’n speletjie nie en dit sal nooit ’n speletjie wees nie. Ek het die lig in daai ou se oë sien afgaan, ek kon nie anders nie, ek moes na sy oë kyk want alles onder sy nek was ’n bloedige gemors. Ek was negentien jaar oud. Hy het nie veel ouer gelyk nie. Eers toe hy dood is, sien ek die brief in sy hand. Hy wou nie ’n wapen uitpluk nie, hy wou vir my ’n brief gee. Vir wat de fok wou hy dit vir MY gee?

Ik bood weerstand tegen de algehele agressor. Ik kan niet anders. In naam van Jan Goossens, die 5 jaar onderdook tijdens de oorlog met gevaar voor leven en verhongeren.

Een oorlog wordt alleen maar gewonnen in de geschiedenisboekjes. In werkelijkheid zijn er alleen maar verliezers: zoveel aan de ene kant, zoveel aan de andere.

Kinderen spelen van kleins af ‘cowboys en indianen’, Niemand speelt ooit ‘Uno-vredesmacht’. (Uit: Kinderpraat)

In een oorlog kún je niet kiezen,' verklaarde Jack... 'De oorlog kiest jou.

Toch is geweld in mijn ervaring niet de uiting van wie werkelijk zijn, maar van de schending daarvan. Daarom is het zo belangrijk om onszelf te leren kennen. Wanneer onze basisbehoeften - liefde, erkenning, verbondenheid, zelfexpressie, zinvol leven en het gevoel echt te leven - niet worden bevredigd, als we er niet in slagen wat onze behoeften zijn, kunnen we allemaal gewelddadig worden.

Wie niets meer te winnen heeft, heeft niets meer te verliezen. We moeten er dringend voor zorgen dat elk kind kan voelen - fysiek en mentaal - dat het bij het leven hoort.

My father has always been a Flemish fanatic, yes. He voted for the Peoples union and received magazines that aroused my interest in Flemish nationalism, but my father was not active in that field. He was not a party militant, cadres or mandatary. He was only a voter, absolutely.

My father was taken away during the Second World War as a work refusal. He had gone into hiding after the university in Leuven was closed, but was nevertheless caught and imprisoned by the Germans in the Bruges prison. He was eventually put to work as a forced laborer in a factory in Hamburg.

Kan jy iemand soos Waldie Raubenheimer vergewe omdat hy net nog ’n gebreinspoelde jongeling was? Net nog méér gebreinspoel as Theo van Velden en derduisende ander? Dan moet jy mos alle soldate in alle oorloë vir hulle gruweldade vergewe? Omdat oorlog nie anders kan as om tot gruweldade te lei nie?