“
Wanneer een S.S.-man me dood zou trappen, dan zou ik nog opkijken naar z'n gezicht en me met angstige verbazing en menselijke belangstelling afragen: Mijn God kerel, wat is er met jou allemaal voor verschrikkelijks in je leven gebeurd, dat je tot zùlke dingen komt?
”
”
Etty Hillesum (Etty: de nagelaten geschriften van Etty Hillesum 1941-1943)
“
Jij en ik, we zijn beiden bewonderaars van Marcus Aurelius en je zult je deze passage in zijn Overpeinzingen herinneren: 'Zondig gerust, zondig tegen jezelf en doe jezelf geweld aan, mijn ziel; maar later zul je niet meer de tijd hebben om jezelf te achten en te respecteren. Want één leven slechts, een enkel leven, heeft eenieder.
”
”
Pascal Mercier (Night Train to Lisbon)
“
Alle geweld eindigt met zich zelf te vernietigen.
”
”
Martin Luther King Jr.
“
Jij, ik, iedereen - als we de wereld opdelen in 'wij' en 'zij' zaaien we kleine zaadjes van haat. Haat verandert in geweld, en geweld zal ons allemaal doden, op welke manier dan ook.
”
”
Lucy Adlington (The Red Ribbon)
“
Zoals de wester met geweld van vlagen
toeslaat, de wolken van de blauwe zuider
verstoot: een massa golven zwelt en rolt
en zeeschuim spat omhoog door het gehuil
van waaiwind waarin water wijduit dwarrelt-
zo velde Hektor tal van krijgerskoppen.
”
”
Patrick Lateur (The Iliad)
“
ach, kon je dat maar weer uitdrukken, kon je het papier inblazen wat zo overdadig leeft; zodat het de spiegel werd van je ziel, zoals je ziel de spiegel is van de oneindige God! – Mijn vriend — Maar ik ga er aan te gronde, ik bezwijk onder het geweld van de pracht van wat ik zie.
”
”
Johann Wolfgang von Goethe (The Sorrows of Young Werther)
“
Het is beter geweld te ondergaan dan geweld toe te brengen, omdat het laatste het bestaan van geweld en verbittering in het heelal slechts verveelvoudigt, terwijl het eerste wellicht een gevoel van schaamte kan opwekken in de tegenstander en zodoende een omslag kan teweegbrengen en een verandering van inborst.
”
”
Martin Luther King Jr.
“
Pas vanaf 1920 werd de bevolking geteld. Rond 1930 waren er 10,3 miljoen inwoners, in 1960 ruim 15 miljoen. Jean-Paul Sanderson schat het aantal inwoners in 1885 op 11,5 à 20 miljoen. De afname lag dus tussen 1 en 5 miljoen. De oorzaken waren: een daling van de geboortes en meer sterfgevallen door bestaande en geïmporteerde ziektes, ondervoeding en geweld.
”
”
Amandine Lauro (Koloniaal Congo - Een geschiedenis in vragen)
“
Op de volgende statie van deze kruisweg zien wij hoe de eigenaar de kat met geweld door het luikje probeert te duwen. Maar daar zijn katten niet van gediend. Zij laten zich eerst als een harmonica in elkaar duwen, tot ze wel de helft korter zijn dan gewoonlijk, en zetten daarna of al meteen de tegenaanval in. Tenslotte neemt hij met geheven staart de benen en gaat zich op een veilige afstand zitten wassen.
”
”
Rudy Kousbroek (Kattekwaad: de mooiste verhalen over katten)
“
Zonder geweld zal het niet gaan,' concludeert hij, 'want de groten hebben de macht, maar de kleinen zijn talrijk en tegen de mieren is geen tijger bestand. De mieren zijn echter blind, terwijl de mens beeft voor de dood, want al gelooft hij ook, weten doet hij niet. Men heeft ons de aarde gegeven als een boomgaard waarin het oogsten ons eigen werk zou zijn, dus heeft de mens het gelijkzijn in handen. En toch zullen veel kleinen Allah zien voordat al het werk gedaan is.
”
”
Willem Elsschot
“
Het hoofd van een meisje van een jaar of vier wordt door een moederlijke orkaanoorvijg achterovergeslagen en roteert eventjes hulpeloos als een duikelaartje dat zijn evenwicht heeft verloren en daarom de grootst mogelijke moeite heeft weer overeind te komen. Eindelijk staat het kinderhoofdje weer loodrecht boven de wervelkolom, en het laat vreselijke geluiden horen, waarop het door de ongeduldige vrouw weer uit het lood wordt geslagen. Het kinderhoofdje is nu al gekleurd met onzichtbare inkt, de moeder is nog veel erger dingen van plan. Zij, de vrouw, moet zware tassen sjouwen en zou dat kind het liefst zien verdwijnen door een rioolrooster. Om het kind te kunnen mishandelen moet zij namelijk elke keer even de zware tassen op de grond zetten, en dat betekent extra werk. Die kleine moeite lijkt het haar echter wel waard. Het kind leert de taal van het geweld, maar het leert niet vlot en onthoudt ook op school niets. Een paar woordjes, de allernodigste, beheerst het reeds, al kan men ze bij dat gedrein slechts gedeeltelijk verstaan.
”
”
Elfriede Jelinek (The Piano Teacher)
“
De passie die de Belgische revolutionairen bezielde, zij die echt iets gedaan hebben was gebaseerd op haat jegens de vreemdelingen, de Hollanders, met bruut geweld hebben ze gehandeld, en met de wetmatige zwaartekracht van een vallende steen werd de troon van Willem verbrijzeld, maar zodra dat gedaan was, was ook alles gezegd, want het volk is krachtig, maar niet slim, het kan een vernietigende kracht hebben, maar eindigt altijd als de bedrogenen van het verhaal, het werpt alles omver, en laat vervolgens de handelaars in afval speculeren met het puin.
”
”
Louis Joseph Antoine de Potter
“
de kleine jongen was er nog steeds, nog steeds alleen. Hij sloeg met z'n vuisten op de gesloten deur zo hard als hij kon, huilde en snikte en sloeg en hamerde op de deur, opnieuw en opnieuw. Dat beeld van dat kind staat in m'n geheugen gegrift. Hij representeert de ontelbare miljoenen die een on vertelt verdriet lijden door de gebreken van volwassenen. Ze hameren op deuren die nooit zullen openen, klein uitschot in een onvriendelijke wereld: kinderen van oorlog, kinderen die zich anders weten door een handicap of ziekte, kinderen die wat voor vorm van geweld dan ook ondergaan, vluchtelingenkinderen overal
”
”
Adrian Snell (Lied van een balling)
“
Het was de terrine die me nekte. Ik werd er zo onpasselijk van dat ik bij mijn man in de woonkamer moest gaan zitten om de voor een terrine vereiste bruutheden voor hem op te sommen: het ontscharen, ontstaarten en ontzielen van zee- en andere dieren, om ze uiteindelijk te emulgeren tot een pasta die vervolgens kon worden doorkliefd met ongesneden groenten (...)
Met de bereiding van een terrine zijn als het goed is twee of drie dagen gemoeid - gedurende die tijdspanne moet zij in de vlammen van de immer omwentelende wereld worden verhit, gekoeld, gegeseld, getransformeerd - maar onze gasten zouden binnen een uur voor de deur staan.
”
”
Rebecca Lee (Bobcat and Other Stories)
“
Wie weten het nog meer?' vroeg Grayson op dat ongeïnteresseerd klinkende troonopvolgerstoontje van hem dat je de indruk gaf dat hij degene die hij de vraag stelde een gunst verleende, aangezien hij het antwoord ook met geweld uit hun gedachten had kunnen trekken.
”
”
Jennifer Lynn Barnes (The Final Gambit (The Inheritance Games, #3))
“
Ik realiseerde me dat er in het land waar ik was geboren en waarvan ik me had afgewend op een manier die met de dag onomkeerbaarder was, veel mannen en vrouwen waren zoals hij, in wezen fatsoenlijke mensen die hun leven lang hadden gedroomd van een economische, sociale, culturele en politieke vooruitgang die de Peruaanse samenleving modern, welvarend en democratisch zou maken, met mogelijkheden voor iedereen, alleen om steeds weer te worden ontgoocheld en zich, net als oom Ataúlfo, op hun oude dag - al met één voet in het graf - verward af te vragen waarom we in plaats van vooruit te gaan achteruitgingen en er nu erger aan toe waren - met meer tegenstellingen, ongelijkheden, geweld en onveiligheid - dan toen hun leven begon.
”
”
Mario Vargas Llosa (Travesuras de la niña mala)
“
Toen hij aan de macht kwam, bestond België pas 35 jaar… We waren toen een zeer frêle entiteit, in een Europese context van Frans-Pruisische oorlogen, en kenden in het binnenland sociale revoltes. Leopold II had daarom als tienjarige al een passie voor politiek en aardrijkskunde. Als twintiger probeerde hij zijn vader al te overtuigen om Nederland en Luxemburg met geweld te annexeren! Onze prille monarchie was vanuit haar underdogpositie gefocust op overleving, ook van zichzelf.
”
”
Johan Op de Beeck (Leopold II. Het hele verhaal)
“
Macht is uitgesteld geweld, gezag is uitgestald geweld.
”
”
Tom Lanoye
“
Om dezelfde reden zijn de gevoelige librale communist - bang, bezorgd, tegen geweld - en de blinde dfundamentalist die in woede uitbarst, twee kanten van dezelfde medaille. Terwijl ze het subjectieve geweld bestrijden, zijn de liberale communisten juist de krachten van het structurele geweld dat de voorwaarden van de uitbarstingen van subjectief geweld scheppen. Dezelfe filantropen die miljoenen geven aan aids-bestrijding of opvoeding in tolerantie hebben door financiële speculaties het leven van duizenden verwoest en zo de voorwaarden geschapen voor de opkomst van juist de intolerantie die bestreden moet worden.
”
”
Slavoj Žižek (Violence: Six Sideways Reflections)
“
Planeten worden niet geboren, ze barsten met geweld tot bestaan.
”
”
Manon Uphoff (Vallen is als vliegen)
“
Ik wilde geen kinderen, want ik wilde geen verlenging van al het verdriet, geen goedkeuring van al het geweld. Zoals ik geen kinderen had, kon ik zeggen: 'Maar ik ben het fundamenteel oneens met deze wereld. Daarom heb ik geen kinderen, je duwt ze in een systeem dat ze, dat álles kapotmaakt'.
”
”
Philip Huff (Open)
“
Ik wilde geen kinderen, want ik wilde geen verlenging van al het verdriet, geen goedkeuring van al het geweld. Zolang ik geen kinderen had, kon ik zeggen: 'Maar ik ben het fundamenteel oneens met deze wereld. Daarom heb ik geen kinderen, je duwt ze in een systeem dat ze, dat álles kapotmaakt.' (P.96)
”
”
Philip Huff (Open)
“
Wie droomt over geweldloosheid als een reële mogelijkheid, roept vaak het meest extreme geweld op.
”
”
Hans Achterhuis (Met alle geweld)
“
Alle politieke ideeën waren aangetast door een gewelddadig gezwel, met als gevolg dat dat die ideeën erdoor overheerst werden, en voor al te veel mensen ging het alleen nog om de bereidheid tot ingrijpen. De ene daad lokte de andere uit, zonder enige terughoudendheid, en als je iemand wilde zijn, en zeker als je de aandacht wilde trekken van jongeren en ze voor je karretje wilde spannen, dan moest je verontwaardigd zijn. Het leek alsof de lokroep van geweld alleen nog kon worden genegeerd door helemaal geen doel meer na te streven, door je op superieure wijze te onttrekken aan elke vorm van loyaliteit. Maar was dat geen morele tekortkoming die nog erger was dan woede?
”
”
Teju Cole (Open City)
“
Men verzekert ons dat de wereld gaandeweg tot eenheid zal geraken, dat naarmate de afstanden makkelijker te overbruggen zijn de mensen sneller zullen verbroederen, ook al omdat de ideeën zich als het ware door de lucht voortplanten. Weest op uw hoede, gelooft niet in een dergelijke eenwording der mensheid. Door de vrijheid te interpreteren als een vermeerdering en snelle leniging van behoeften doet de mens zijn aard geweld aan, want daardoor kweekt hij talrijke onzinnige en dwaze verlangens in zichzelf aan, alsmede kwalijke en absurde verzinsels. Men leeft dan slechts om elkaar de ogen uit te kunnen steken, voor wellust en opschepperij. Diners, reizen, equipages, rangen en standen en slaven als bedienden beschouwt men dan als een noodzaak waarvoor men zelfs bereid is zijn leven, eer en mensenmin op te offeren en zelfs voor zelfmoord schrikt men niet terug als dergelijke behoeften niet bevredigd kunnen worden. (...) Ik vraag u: is een dergelijke mens vrij? (...) Daarom ook verbleekt hoe langer hoe meer de idee van het dienen der mensheid, broederschap en de eenheid der mensen en wordt deze idee zelfs met spot en hoon bejegend, want hoe zou de aan zijn zelfgeschapen behoeften verslaafde mens ooit van zijn eenmaal aangeleerde gewoonten af kunnen raken? Hij leeft in afzondering, de mensheid in zijn geheel gaat hem immers niet aan. En zo ver heeft hij het gebracht dat naarmate hij meer schatten ophoopt zijn vreugde daaraan vermindert.
”
”
Fyodor Dostoevsky
“
In de totalitaire dictaturen van de twintigste eeuw gebeurt er namelijk iets met de mens dat in zijn geschiedenis tot dusver zonder weerga is: de totalitaire taal, of zoals Orwell het noemt, de 'newspeak' , dringt met behulp van een goed gedoseerde dynamiek van geweld en angst onherroepelijk door in het bewustzijn van de individuele mens en sluit hemzelf daar langzaam buiten; hij heeft dus geen toegang meer tot zijn eigen innerlijk leven. Hij identificeert zich steeds meer met de hem toebedeelde of opgedrongen rol, of die nu bij zijn persoonlijkheid past of niet. Bovendien is de volledige acceptatie van die rol, die functie, zijn enige overlevingskans. Maar op deze wijze wordt ook zijn persoonlijkheid volledig vernietigd, en als hij er werkelijk in slaagt te overleven, zal het waarschijnlijk lang duren tot hij ertoe in staat is -zo hij dat ooit zal zijn- om de geloofwaardige, persoonlijke taal terug te veroveren waarin hij zijn tragedie kan vertellen. Wellicht komt hij er dan achter dat die tragedie niet te vertellen valt.
”
”
Imre Kertész
“
Het solipsisme is geen verstandsverbijstering en geen sofisme; het is de wezenlijke structuur van de rede.
”
”
Jacques Derrida (Geweld en metafysica. Essay over het denken van Emmanuel Levinas)
“
Deze gedachte, dat alle idealisme hol is als het niet vergezeld gaat van de bereidheid, met eigen leven te betalen, zou tot de uiterste consequentie gebracht worden door jonge mannen die dit niet deden in veilige academische leerstoelen met als vooruitzicht de onvermijdelijke dood in hun bed, maar die hun uiterste consequenties vonden dwars door het geweld der bommen heen aan de galg.
”
”
Albert Camus (The Rebel)
“
Ook het socialisme is immers een uitwas van het katholicisme en van al het wezenlijke daarin! Het is ook, net als zijn broer het atheïsme, uit de wanhoop voortgekomen, als een morele oppositie tegen het Katholicisme, om de teloorgegane zedelijke macht van de religie te vervangen door zichzelf, om de dorst naar geestelijke waarden van de smachtende mensheid te stillen en de mens niet door Christus te redden, maar wederom door het geweld! Ook hier is de leus: vrijheid door middel van geweld, ook hier gaat het om gemeenschap door middel van het zwaard en bloed! "Waag het niet in God te geloven, waag het niet om eigendommen te bezitten, waag het niet om er een persoonlijkheid op na te houden, fraternité ou la mort, twee miljoen hoofden!
”
”
Fyodor Dostoevsky
“
Zodra de overheid de mensenrechten niet meer eerbiedigt en beschermt, maar zélf het voortouw neemt bij georganiseerde disciminiatie en geweld, wordt de weg naar de vreselijkste misdaden geplaveid.
”
”
Jos Vander Velpen (Breendonk: Kroniek van een vergeten kamp)
“
Ik ben bang voor ontmaskering, wanneer onthuld zal worden dat niemand ooit echt van mij gehouden heeft omdat ik niet de persoon ben die men voor zich dacht te hebben. Iedereen zal me doorzien als iemand die niks kon en niks kan en niks zal kunnen. Achter mijn rug om zal gefluisterd worden wanneer mijn ware gezicht aan het licht komt. Op een kwade dag zal ik me niet meer kunnen beheersen, zal ik toegeven aan driften, aan het geweld dat mijn genenpoel dicteert en aan de verleidingen van de duisternis, waarna ik er, te laat voor berouw, bij het laatste oordeel achter kom dat de hemel wel degelijk bestaat, maar dat voor mij de poort gesloten zal blijven.
”
”
Milouska Meulens (Moederland)
“
We hebben hier nogal de neiging om dreigingen weg te rationaliseren. De bevolking is terecht bang voor IS, maar krijgt te horen dat de kans statistisch klein is dat je het leven laat in een aanslag. Dat kan wel zijn, maar angst is per definitie irrationeel, en het is zeer begrijpelijk dat mensen bang zijn. Als de elite dat weglacht of wegcijfert, dan gaan we er niet geraken. Eerlijk en open debat, waarbij de dingen benoemd worden. Dat hebben we nodig.
”
”
Teun Voeten
“
Misschien zullen we wel het begrip ‘overwinning’ moeten herdefiniëren. In vroegere oorlogen won één van de partijen. De verliezer werd in de pan gehakt. Onvoorwaardelijke overgave. Nu heerst er een permanente strijd met een ongrijpbare, flexibele vijand die niet op een klassiek slagveld wordt uitgevochten. Totale overwinning, eliminatie van IS en haar gedachtegoed is onmogelijk. We moeten leren leven met een hoeveelheid geweld in onze samenleving, en dat geweld zal blijven.
”
”
Teun Voeten
“
Het enige wat wij als mens daadwerkelijk bezitten is dat waarin wij wonen: ons lichaam. (...) Alles wat een man zich toe-eigent is slechts een idee. Wij kopen ons bezit met geld, en de wet verdedigt met geweld ons recht op dat bezit. Maar het blijft slechts een afspraak. Ons lichaam echter kunnen wij niet kopen, kan een ander niet van ons wegnemen en zodoende is het lichaam ons enige ware bezit.
”
”
Tom Hofland (Lyssa)
“
Overeenkomsten zijn er wel in de evaluatie van de politiek in België. Beide partijen bestempelen de huidige gang van zaken als volkomen verwerpelijk. Allebei sturen zij aan op een drastische sanering van het politiek bedrijf. Ook zijn er gemeenschappelijke stijlkenmerken: een neiging tot verbaal geweld is er één van. Een ander is het verheffen van wijdverspreide stereotypen (in de trant van 'de migranten pakken ons werk af' of 'in de politiek is het allemaal één pot nat' en 'alle politici zijn zakkenvullers') tot partijpolitieke slogans. In die zin hebben het Vlaams Blok en ROSSEM allebei een demagogische inslag. Op dat punt zijn ze onderling verwisselbaar. Het zou dus kunnen dat kiezers van ROSSEM bij het verdwijnen van deze partij - wat, gegeven de wankele positie van haar stichter, niet ondenkbaar is - probleemloos naar het Vlaams Blok overstappen. Zo bezien heeft Van Rossem een werfreserve voor het Vlaams Blok aangelegd.
”
”
Mark Elchardus (De betekenis van 24 november 1991)
“
Alles wat leeft is uniek. Het is ondenkbaar dat twee mensen, of twee rozenbottelstruiken, identiek zijn. Waar individuele eigenaardigheden en bijzonderheden met geweld worden uitgewist, dooft het leven uit.
”
”
Vasili Grossman (Life and Fate)
“
Alles wat leeft is uniek. Het is ondenkbaar dat twee mensen, of twee rozenbottelstruiken, identiek zijn. Waar individuele eigenaardigheden en bijzonderheden met geweld worden uitgewist, dooft het leven uit.
”
”
Vasilli Grossman
“
Natuurlijk begreep Laura Bush niet dat de situatie in Afghanistan in feite erger was dan in de tijd waarin de taliban die standbeelden opbliezen - en dat de speciale 'steun' van de Verenigde Staten een van de belangrijkste oorzaken van onze ellende was. Net als zo veel andere hoogwaardigheidsbeklede begreep de toenmalige first lady niet dat de verwoesting van ons land niet door de taliban alleen is veroorzaakt, maar ook door jarenlange buitenlandse inmenging. De taliban zijn niet het probleem, ze zijn een symptoom van de ziekten die corruptie, geweld en feodalisme heten en die mijn land hebben geteisterd sinds de Verenigde Staten, Pakistan en Iran grote hoeveelheden geld en wapens begonnen te leveren aan fundamentalistische, terroristische groepen en krijgsheren. Karzai heeft deze misdadigers verwelkomd terwijl hij Afghanistan van hen had moeten verlossen.
”
”
Malalai Joya (A Woman Among Warlords: The Extraordinary Story of an Afghan Who Dared to Raise Her Voice)
“
Vrouwen dwingen om zich op een bepaalde manier te kleden is gewelddadig. Of het gebod nu komt van een echtgenoot of van de staat, het blijft geweld en dat geweld dient aangepakt te worden door de volledige autonomie over het eigen lichaam opnieuw aan de vrouw te geven.
”
”
Rachida Lamrabet (Zwijg, allochtoon!)
“
Ik heb genoeg lentes overgeslagen. 't Moet uit zijn. Vaak is het me niet eens opgevallen dat het lente werd. Het deed me niks. Nogal wiedes als je er geen acht op slaat, doet niets je iets. Ik merkte de bloesem evenmin op als de sneeuw. Ik hing maar zo'n beetje tussen hemel en aarde. En alles ging snel. Je had geen tijd om stil te staan, of je durfde het niet misschien, omdat je bang was dat je werd ingehaald.
Maar nu sta ik stil bij de lente in mijn tuin en ik weet zeker dat het niet het stilstaan is van een ouder wordende man. Wat jammer dat we zo niet kunnen zijn, denk ik, zo opgetogen als deze bloei; zo eerlijk als het gras; zo mild als de voorjaarsregen. En in dit decor van liefde en zachtmoedigheid wil ik alleen maar lieve mensen tegenkomen. O, u mag me rustig beschuldigen van sentimentaliteit, maar wat de aarde op dit moment oproept in mijn hart, laat ik niet zomaar kapotmaken door de wrevel en de onvrede van mensen; door wat ze zeggen in kranten, roepen door de radio, laten zien op de buis. Bij deze bloei in dit licht heb ik geen zin in discussies en vergaderingen en teksten; in beloften of voorspellingen; of in mensen die elkaar pijn willen doen, kwetsen en kwellen, die elkaar voorbij willen streven. Voor mij hoeft het nou es even niet, de succesvolle goalgetters.
Daar sta je dan tussen het geweld van dit groene leven, jij met je hinderlijke verstand, midden in het ongeremde dat maar raak leeft zonder enige reserve. Het vlamt op uit de aarde zonder terughoudendheid. Dat doet maar. Het staat op uit de dood. Breekt opnieuw uit de knop. Bloeit als een gek en valt neer zonder droefheid, zonder tranen.
Daar sta je dan met je armbandhorloge.
”
”
Toon Hermans (Fluiten naar de overkant)
“
Toch is geweld in mijn ervaring niet de uiting van wie werkelijk zijn, maar van de schending daarvan. Daarom is het zo belangrijk om onszelf te leren kennen. Wanneer onze basisbehoeften - liefde, erkenning, verbondenheid, zelfexpressie, zinvol leven en het gevoel echt te leven - niet worden bevredigd, als we er niet in slagen wat onze behoeften zijn, kunnen we allemaal gewelddadig worden.
”
”
Thomas d'Ansembourg (Vrede kun je leren)
“
Wie niets meer te winnen heeft, heeft niets meer te verliezen. We moeten er dringend voor zorgen dat elk kind kan voelen - fysiek en mentaal - dat het bij het leven hoort.
”
”
Thomas d'Ansembourg (Vrede kun je leren)
“
Marx' bewering dat de mensheid zichzelf nooit voor raadsels stelt die ze ook niet kan oplossen, wijst er al op dat de oplossing van het revolutionaire probleem reeds in de kiem van het kapitalisme aanwezig is. Daarom moet men liever meewerken aan de uitbouw van het kapitalisme dan pogingen doen, te komen tot een minder geïndustrialiseerde produktie.[...] Van de ene crisis rollend in de andere, zal het verval van het proletariaat steeds sneller toenemen en zal het zich in omvang uitbreiden, tot de universele crisis het kapitalisme zal doen verdwijnen en de geschiedenis, door één laatste en heftige gewelddaad, niet langer geweld zal nodig hebben. Het rijk der toekomst is dan eindelijk aangebroken.
”
”
Albert Camus (The Rebel)