“
Početkom dvadesetog veka stigao je u Pariz nekakav mladić sa krajnjeg juga Španije. U gorama između Granade i Malage on je već slikao pejzaže, a pod uticajem El Greka i Tuluz Lotreka, u Parizu je počeo slikati duge, srebrne i plave, figure Arlekina i cirkuskih igrača. Nemajući šta da jede, Pablo Pikaso - tako se zvao Španac - prešao je u stan jednog svog mladog poznanika, Maksa Žakoba, trgovačkog pomoćnika, koji se u dokolici zanimao i stihovima. Od tog dana Pikaso je samo slikao i crtao, a Žakob je raznosio pakete, i gurao kolica po pariskim ulicama, da bi zaraživao hleb za obojicu. Posle nekoliko godina, kad su se obojica našli na čelu mlade umetnosti, njihov najbolji drug, pesnik Gijom Apoliner, doneo im je iz Narodne biblioteke, gde je, da bi mogao živeti, pretraživao pornografske rukopise, jednu ilustrovanu naučnu studiju o actečkoj umetnosti. To je bila jedna rasprava o crnačkim totemima, i fotografije u njoj predstavljale su danas poznate primere crnačke skulpture. Nezavisno od religioznih primesa na njima, nezavisno od kulturnoga stupnja anonimnih vajara, mladi umetnici našli su u ovim figurama osećanje najčistije plastike. Činilo im se da su u njima osvareni, otprilike, oni osnovni oblici o kojima govori Sezan. Kao preobraženi, odjednom, novootkrivenim mogućnostima, Pablo Pikaso počeo je, u jednom smislu, a njegov drug Andre Deren, u drugom, slikati figure čvrstih, oštrih i svedenih formi, u smelim i jakim perspektivama. " Rastko Petrović, iz "Savremeno francusko slikarstvo na izložbi "Cvijete Zuzorić", 1925.
”
”